Pelita Nijmegen viert jubileum

“Terugkijkend op 25 jaar Pelita Nijmegen kunnen we stellen dat de Indische ouderen in de stad beter zichtbaar zijn geworden. De vele Indische activiteiten in wijkcentra, de actieve rol binnen overlegorganen maar vooral de programmering in OBG (Oud Burgeren Gasthuis) hebben de Indische gemeenschap goed op de kaart gezet”.

Dat zegt Peter van Riel, beroepskracht en vertrekkend regio-coördinator Gelderland van de landelijke stichting Pelita.
Pelita organiseert activiteiten bij OBG en houdt daar ook haar spreekuur.

Een kwart eeuw zorg voor Indische ouderen in stad en streek

Deze organisatie werd in 1947 opgericht voor de opvang van zo’n 350.000 repatrianten uit het voormalig Nederlands-Indië (nu Indonesië). Zij waren dikwijls getraumatiseerd door een oorlog die tot 1949 duurde en moesten hun geboorteland halsoverkop verlaten. Ook in Nijmegen werden destijds pensions en gebouwen voor hen ingericht*. Later zijn er zelfs Pelita-huizen gekomen; zoals aan de Abeelstraat. De Indische Nederlanders zijn eigenlijk de eerste grote groep naoorlogse ‘migranten’ in ons land. De nog in leven zijnde eerste generatie heeft inmiddels de leeftijd van 80-90 plus bereikt. Pelita ziet het als haar taak voor deze groep een comfortabele laatste levensfase te realiseren. De stichting kreeg daarom in Nijmegen 25 jaar geleden een steunpunt ten behoeve van de Indische ouderen in de stad en regio. Daarvan wonen er ongeveer 700 in deze omgeving. ‘Destijds huisden wij in het pand van het Nijmeegs maatschappelijk werk (NIM) aan de Groesbeekseweg. Later kregen we een ruimte aangeboden in OBG (Oud Burgeren Gasthuis) waar we nu nog zitten’, aldus Van Riel. ‘Al snel ontstond samenwerking met stedelijke welzijnsorganisaties, onder meer de Stichting Welzijn Ouderen Nijmegen (SWON). Ook na de fusie van het maatschappelijk werk en SWON, die resulteerde in Sterker Sociaal Werk, bleef een nauwe band bestaan. Uitgangspunt was en is: hoe kunnen wij onze ouderen ondersteunen, hun hulpvragen beantwoorden en hen eventueel leiden naar professionele zorg? Want hoewel Indische ouderen zich niet als ‘migranten’ in de strikte betekenis beschouwen (voor hun komst uit Indonesië naar hier waren zij immers al gewoon Nederlander) kennen zij vergelijkbare problemen’, vult hij aan. ‘Het gaat dan vooral om psychische klachten, maar ook dreigende vereenzaming, of de weg naar instanties niet goed kennen. Er is ook beslist sprake van vraagverlegenheid: ‘Sudah, laat maar. Ik los het zelf wel op, is een veel gehoorde opmerking’.

Lotgenotencontact

Vanuit het steunpunt werd, naast individuele hulpverlening, vooral ingezet op lotgenotencontact. Dit gebeurde in de vorm van inloopmiddagen (Masoek Sadja), gespreksgroepen (Indische Koffietafel), een Indische eettafel en een Indische Salon. Ook kwam er een wekelijks spreekuur in het Dienstencentrum OBG. Met Sterker Sociaal Werk werd een dagopvang voor Indische en Molukse ouderen ontwikkeld. Pelita spreekt ook mee in diverse zorgorganen in de stad. Bijvoorbeeld in het Overleg Zorg Oudere Migranten (OZOM). Peter van Riel: “Als geen ander zien wij de noodzaak van een context gebonden en cultuur sensitieve aanpak in de zorginstellingen voor ouderen met een migratieachtergrond. Daartoe is door ons een methode ontwikkeld die niet alleen toepasbaar is voor Indische ouderen, maar feitelijk voor alle ouderen met een bijzondere geschiedenis buiten Nederland. Want alleen als we ons bewust zijn van de context waaruit zij komen, en van de culturele gevoeligheden die dit met zich mee kan brengen, kunnen we een goede zorg bieden.”

Doelgroep slinkt

Binnenkort gaat Peter van Riel (Almelo 1957) met pensioen. “Het steunpunt van Pelita Nijmegen moet bij gebrek aan een opvolger helaas sluiten”. Volgens hem mede vanwege de keuze van de landelijke organisatie om de activiteiten in de randstad te concentreren. De eerste generatie Indische Nederlanders sterft uit, de doelgroep slinkt, ook in onze stad. “De stichting blijft landelijk nog wel bestaan. Het werk hier gaat tot op zekere hoogte door, mede dankzij vrijwilligers en de specifieke aandacht die welzijnsorganisaties hebben toegezegd voor de Indische ouderen in Nijmegen. Ook in OBG zullen incidenteel nog wel Indische activiteiten plaatsvinden, georganiseerd door vrijwilligers. Maar mijn taak als beroepskracht zit erop”, aldus Van Riel. “De individuele hulpverlening in de regio wordt overgedragen aan ambulante collega’s. Op zaterdag 23 maart 2024 staan we stil bij een kwart eeuw Pelita Nijmegen, dit zal tevens de laatste grote activiteit zijn. We verwelkomen dan onder meer publiekslieveling Wieteke van Dort maar ook de Nijmeegse Rolero’s, en we gaan natuurlijk lekker Indisch eten met z’n allen.”

Contact

Tot 23 maart blijft het steunpunt bereikbaar.
Het bezoekadres is:
Dienstencentrum OBG
Professor Cornelissenstraat 2
6524 PJ Nijmegen
Telefoon: 06 135 230 93
email: steunpuntnijmegen@pelita.nl
website: www.pelita.nl 

*De verhalen over hoe zij het inburgeren in Nijmegen hebben ervaren zijn te horen op de Indische Podcast via Spotify